W ramach doświadczeń związanych z prowadzeniem spraw „frankowych” do naszej Kancelarii coraz częściej zgłaszają się kredytobiorcy posiadający wciąż wykonywane umowy kredytowe wiążące ich niegdyś z Getin Noble Bankiem S.A., a obecnie z syndykiem masy upadłości rzeczonego banku.
Najczęściej pojawiające się przy tej okazji pytanie dotyczy możliwości i opłacalności dochodzenia roszczeń z tytułu nieważności umowy kredytu w sytuacji, gdy kredytodawca znajduje się już w stanie upadłości oraz istnieje znaczące prawdopodobieństwo, że wartość masy upadłości banku nie pozwoli na zaspokojenie wszelkich wierzytelności w ramach postępowania upadłościowego.
Unieważnienie kredytu w Getin Noble Bank pomimo upadłości – czy warto wystąpić z pozwem?
Odpowiadając na ww. zagadnienie najprościej – tak, w tego rodzaju sytuacji wciąż warto zainicjować proces, o czym szerzej w dalszej części niniejszego artykułu.
Przechodząc do meritum, tytułem wstępu zaznaczyć należy, że na gruncie „standardowej” sprawy frankowej, tj. sprawy, w której umowa kredytu wciąż jest wykonywana kredytobiorca formułuje dwojakiego rodzaju roszczenie:
- roszczenie o ustalenie nieistnienia umowy,
- roszczenie o zasądzenie na swoją rzecz zwrotu świadczeń nienależnych uczynionych w toku wykonywania umowy kredytu.
Omawiając w pewnym uproszczeniu, celem pierwszego z wymienionych roszczeń jest „pozbycie się” istniejącego jeszcze formalnie długu (salda zadłużenia), natomiast poprzez formułowanie drugiego z żądań kredytobiorca powinien docelowo osiągnąć efekt w postaci wypłaty na jego rzecz „nadwyżki” spłaconej na rzecz banku ponad nominalną kwotę wypłaconego mu przed laty kapitału kredytu (dzieje się tak, albowiem powszechną praktyką po wygraniu sprawy jest złożenie oświadczenia o potrąceniu, na skutek którego roszczenie banku z tytułu wypłaty kredytu kompensuje się z roszczeniem kredytobiorcy z tytułu uczynionych spłat, a bank zobligowany jest do zapłaty na rzecz kredytobiorcy jedynie nadwyżki ponad skompensowaną kwotę).
Dlaczego rozróżnienie tych zagadnień pozostaje istotne w sprawach umów kredytowych Getin Noble Banku? Otóż o ile bowiem w świetle art. 145 ust. 1 w zw. z art. 263 ustawy prawo upadłościowe ze względu na upadłość Getin Noble Banku dochodzenie roszczenia pieniężnego w trybie postępowania sądowego pozostaje niemożliwe (można je zgłosić jedynie w ramach postępowania upadłościowego), o tyle w ocenie Kancelarii, ale też w ocenie większości sądów powszechnych – ograniczenie to nie dotyczy roszczenia o ustalenie nieistnienia umowy.
Mówiąc wprost – dominujący pogląd orzeczniczy sądów powszechnych prowadzi do konkluzji, że nawet pomimo upadłości Getin Noble Banku kredytobiorcy mający zobowiązania „frankowe” w przedmiotowym banku wciąż mogą w sposób skuteczny pozbyć się ciążącego na nich zobowiązania kredytowego. Mało tego – znacząca część sądów powszechnych w sytuacji zainicjowania powództwa o ustalenie nieistnienia umowy już na początkowym etapie procesu udziela zabezpieczenia roszczenia poprzez wstrzymanie obowiązku dalszej spłaty rat kredytu na czas postępowania upadłościowego, co siłą rzeczy w tego rodzaju sprawach pozostaje szczególnie istotne mając na uwadze, że comiesięcznie przekazywane na rzecz upadłego raty z bardzo dużym prawdopodobieństwem będą w przyszłości niemożliwe do odzyskania.
Niemniej, nie można pominąć, że celem pełnego zabezpieczenia interesu konsumenta niezależnie od zainicjowania postępowania sądowego, warto również dokonać zgłoszenia wierzytelności w ramach postępowania upadłościowego. Kancelaria spotkała się bowiem z poglądem orzeczniczym warunkującym skuteczność złożonego oświadczenia o potrąceniu roszczeń kredytobiorcy i banku od dokonania zgłoszenia wierzytelności kredytobiorcy na listę wierzytelności sporządzoną przez syndyka w ramach postępowania upadłościowego.
Unieważnienie kredytu frankowego w Getin Noble Bank – jak wygląda?
Podsumowując, proces dochodzenia swoich praw w sprawach przeciwko Getin Noble Banku zobrazować można w następujących krokach:
- wystąpienie z wnioskiem o wydanie zaświadczenia w przedmiocie historii kredytu,
- wezwanie syndyka masy upadłości Getin Noble Banku do zapłaty, a następnie złożenie oświadczenia o potrąceniu,
- zgłoszenie wierzytelności w ramach postępowania upadłościowego,
- zainicjowanie powództwa o ustalenie nieistnienia umowy z jednoczesnym wnioskiem o zabezpieczenie roszczenia poprzez wstrzymanie obowiązku spłaty rat kredytu.
Efektem rzetelnie podjętych działań w kolejności opisanej powyżej jest upadek umowy, a co za tym idzie „anulowanie” pozostałego do spełnienia zobowiązania kredytowego. O ile zatem sytuacja prawna kredytobiorców posiadających zobowiązanie kredytowe w Getin Noble Banku jest – ze względu na prawdopodobną niewypłacalność kredytodawcy – gorsza, niż w przypadku pozostałych banków, o tyle jednak w przypadku „otwartych” kredytów proces ten w dalszym ciągu warto zainicjować.
autor: radca prawny Maciej Rączkowski