Nie ulega wątpliwości, że sytuacja prawna klientów Getin Noble Bank S.A., wobec ogłoszonej upadłości, spędza sen z powiek nie jednemu kredytobiorcy, który zawarł z tym bankiem umowę kredytu waloryzowanego do waluty obcej. Sytuacja jest o tyle niekomfortowa, że kredytobiorcy, którzy zdecydowali się wytoczyć proces o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z umowy kredytu, do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia tej kwestii przez Sąd, są zobowiązani do spłacania rat kredytu zgodnie z umową, przy jednoczesnym braku gwarancji odzyskania wpłacanych środków.
Wyrok TSUE w sprawie Getin Noble Bank
Na pomoc kredytobiorcom w opisanej wyżej sytuacji przyszedł słynący z prokonsumenckiej linii orzeczniczej Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), który w dniu 8 maja 2025 roku wydał niezwykle istotny wyrok w sprawie C-324/23 dotyczący restrukturyzacji Getin Noble Bank i praw konsumentów – kredytobiorców frankowych, w którym to wyroku TSUE stwierdził, że:
„Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich w świetle zasady skuteczności, a także w związku z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającą ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniającą dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/UE oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012
należy interpretować w ten sposób, że:
stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, które nakładają na sąd krajowy obowiązek oddalenia wniosku konsumenta o zastosowanie środków zabezpieczających zmierzających do zawieszenia spłaty rat miesięcznych należnych od niego na podstawie umowy kredytu, której stwierdzenia nieważności domaga się on ze względu na zawarte w niej nieuczciwe warunki, w oczekiwaniu na ostateczne rozstrzygnięcie w przedmiocie tego ostatniego żądania, z tego tylko powodu, że bank, z którym zawarto tę umowę, jest objęty procedurą restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w rozumieniu dyrektywy 2014/59, w ramach której został wykorzystany instrument instytucji pomostowej poprzez utworzenie innego banku, na który została przeniesiona zasadnicza część aktywów, praw i zobowiązań banku objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją, ale nie odnośna umowa, która pozostała w majątku instytucji rezydualnej, mimo że takie środki zabezpieczające byłyby konieczne do zapewnienia pełnej skuteczności tego ostatecznego orzeczenia. W ramach badania konieczności zastosowania owych środków zabezpieczających sąd krajowy powinien uwzględnić okoliczność, że konsument zapłacił lub może zapłacić w toku postępowania sądowego kwotę wyższą od kwoty faktycznie należnej w przypadku unieważnienia tej umowy”
W ocenie TSUE polskie przepisy są niezgodne z unijnym prawem, szczególnie z dyrektywą 2019/1023 o działaniach naprawczych i restrukturyzacji oraz dyrektywą 93/13/EWG dotyczącą nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Trybunał podkreślił, że ochrona praw konsumenta, czyli m.in. zawieszenie spłaty rat kredytu nie może być ograniczana przez trwające postępowanie restrukturyzacyjne banku. Kredytobiorcy nie powinni być narażeni na większe trudności niż klienci innych banków. Zawieszenie spłaty rat przez sąd jest zatem dopuszczalne i zgodne z prawem UE.
Co to oznacza dla kredytobiorców?
Opisywany wyrok TSUE stanowi niewątpliwie przełom w kwestii zabezpieczenia roszczenia kredytobiorców, którzy zdecydowali się na spór z upadłym Getin Noble Bank S.A. i z pewnością przyczyni się do ujednolicenia orzecznictwa sądów krajowych w kwestii zawieszenia spłaty rat kredytu przez klientów tego banku. Perspektywa braku konieczności spłacania często niemałych rat kredytu, poparta wyrokiem TSUE, powinna zachęcić jeszcze niezdecydowanych kredytobiorców do podjęcia obrony swych praw, a w konsekwencji do zakwestionowania umowy zawartej z Getin Noble Bank S.A. W świetle aktualnego orzecznictwa należy zdecydowanie rekomendować podjęcie takich działań. Po pierwsze, umowy frankowe zawierane z Getin Noble Bank S.A. w zdecydowanej większości zawierają klauzule abuzywne, skutkujące ustaleniem nieważności takiej umowy od samego początku, natomiast po drugie, wyrok TSUE z dnia 8 maja 2025 r. (C-324/23) wywindował szanse na uzyskanie zawieszenia płatności rat kredytu do bardzo wysokiego poziomu. Sądy krajowe bowiem w zdecydowanej większości podzielają – i co najważniejsze – stosują się do treści rozstrzygnięć TSUE.
Autor: adwokat Kamil Śledź, Korzybski Wojciński Kancelaria Radców Prawnych
