Postanowienie TSUE z 12 stycznia 2024 r. (C-488/23) to kolejne orzeczenie Trybunału dotyczące roszczeń banków, które wynika ze zgłaszanych przez nie wątpliwości co do tego, czy w wyroku z 15 czerwca 2023 roku, wydanym w sprawie C-520/21, zawarto rozstrzygnięcie także odnośnie do waloryzacji kapitału. W tych okolicznościach Sąd Okręgowy w Warszawie postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:
Czy w kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego za nieważną w całości ze względu na to, że nie może ona dalej obowiązywać po usunięciu z niej nieuczciwych warunków, art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 oraz zasady skuteczności, równoważności i proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą bank poza zwrotem kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatą ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty ma prawo żądać od konsumenta także rekompensaty polegającej na sądowej waloryzacji świadczenia wypłaconego kapitału w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po wypłaceniu kapitału kredytu [konsumentowi]?.
Na tak postawione pytanie TSUE wskazał przede wszystkim, że: W niniejszej sprawie, pomimo wątpliwości wyrażonych przez sąd odsyłający, Trybunał uważa, że wykładnię prawa Unii, o dokonanie której zwrócił się sąd odsyłający, można wywieść w sposób jednoznaczny z wyroku z dnia 15 czerwca 2023 r., Bank M. (Skutki uznania umowy za nieważną) (C‑520/21, EU:C:2023:478).
Tym niemniej, celem uniknięcia jakichkolwiek dalszych spekulacji w tym względzie TSUE postanowił po raz kolejny pochylić się nad tą sporną kwestią i ostatecznie rozwiać wszelkie wątpliwości w tym względzie, wskazując:
Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że: w kontekście uznania za nieważną w całości umowy kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucję kredytową, a to ze względu na to, że umowa ta zawierała nieuczciwe warunki, bez których nie mogła dalej obowiązywać, przepisy te stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa państwa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta, poza zwrotem kwot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty, rekompensaty polegającej na sądowej waloryzacji świadczenia wypłaconego kapitału w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej danego pieniądza po wypłaceniu tego kapitału rzeczonemu konsumentowi.
Postanowienie TSUE z 12 stycznia 2024 r. (C-488/23) powinno zatem położyć raz na zawsze kres roszczeniom banków o tzw. waloryzację kapitału w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza.
