To już kolejny raz kiedy TSUE staje w obronie konsumentów przeciwko nieustannie kreowanymi przez banki roszczenia, jakie rzekomo bankom przysługują w związku z nieważnością umowy kredytu. Po wyroku TSUE z dnia 15.06.2023 r. (C-520/21) banki zaczęły nową kampanię skierowaną przeciwko kredytobiorcom frankowym, zastraszając ich możliwością kierowania roszczeń o waloryzację kapitału kredytu wobec utraty siły nabywczej pieniądza w czasie (w sytuacji ustalenia nieważności umowy kredytu).
Z pomocą po raz kolejny przyszedł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który w dniu 11 grudnia 2023 r. wydał na posiedzeniu niejawnym postanowienie w sprawie C-756/22, z którego wynika, iż bankom nie przysługuje jakakolwiek rekompensata z tytułu korzystania przez konsumentów z kapitału kredytu w sytuacji nieważności umowy, w tym bank nie ma prawa domagania się waloryzacji kapitału.
O co pytał sąd polski?
Na kanwie sprawy rozpoznawanej przez Okręgowy w Warszawie , XXVIII Wydział Cywilny (SSR del. Michał Maj) zadał pytanie prejudycjalne do TSUE, w szczególności o to, czy przepisy Dyrektywy 93/13 pozwalają, aby bank oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w wykonaniu tej umowy (kapitału kredytu) oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, mógł domagać się także jakichkolwiek innych świadczeń, w tym z tytułu tego, że wartość nabywcza pieniędzy spadła na skutek upływu czasu, co oznacza realną stratę dla banku.
Jakiej odpowiedzi udzielił TSUE w sprawie C-756/22?
Odpowiadając na pytanie prejudycjalne, TSUE przypomniał, że wykładnię prawa Unii, o dokonanie której zwrócił się sąd odsyłający, można wywieść w sposób jednoznaczny z wyroku z dnia 15 czerwca 2023 r. (C-520/21). Wynika z tego, iż narracja banków co do możliwości dochodzenia od konsumentów roszczeń z tytułu waloryzacji, mimo wyroku w sprawie C-520/21, stanowiła kolejny przejaw zakłamywania przez banki rzeczywistości. Oczywistym bowiem było, że wyrok w sprawie C-520/21 dotyczył wszystkich rekompensat, w tym tej z tytułu waloryzacji kapitału kredytu. Obecnie kolejny raz TSUE pokazał, jak mocno banki się mylą.
Odwołując się do treści wcześniejszego wyroku w sprawie C-520/21, TSUE odpowiadając na pytanie w sprawie C-756/22 wskazał wprost, że art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, iż w kontekście uznania umowy kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucję bankową za nieważną w całości ze względu na to, że umowa ta zawiera nieuczciwe warunki, bez których nie może ona dalej obowiązywać, stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa państwa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta zwrotu kwot innych niż kapitał wpłacony na poczet wykonania tej umowy oraz ustawowe odsetki za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty.
W świetle komentowanego postanowienia TSUE (C-756/22) nie ma już zatem żadnych wątpliwości, że w przypadku nieważności umowy kredytu bank nie ma prawa żądać od kredytobiorcy zwrotu kwot innych niż kapitał wpłacony na poczet wykonania tej umowy oraz ustawowe odsetki za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty o zwrot takiego kapitału. Nie jest więc dopuszczalne domaganie się przez bank, ani waloryzacji, ani wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, ani tez jakiejkolwiek innej rekompensaty.
Autor: radca prawny Miłosz Filip z Kancelarii Radców Prawnych Korzybski Wojciński Kozłowska sp. j.
