Kancelaria Radców Prawnych

tsue w sprawie kredytow frankowych
Aktualności

Wyrok TSUE w sprawie sankcji kredytu darmowego: nowa nadzieja dla kredytobiorców i wyzwanie dla banków

W dniu 13 lutego 2025 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wyda wyrok w sprawie C-472/23, dotyczącej „sankcji kredytu darmowego”. Sprawa ta została zainicjowana przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia, który skierował do TSUE siedem pytań prejudycjalnych związanych z interpretacją Dyrektywy 2008/48/WE w sprawie umów o kredyt konsumencki.

Kontekst prawny

Dyrektywa 2008/48/WE nakłada na kredytodawców obowiązek przejrzystego informowania konsumentów o warunkach kredytu, w tym o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania (RRSO) oraz całkowitym koszcie kredytu. Naruszenie tych obowiązków może skutkować zastosowaniem sankcji kredytu darmowego, polegającej na pozbawieniu kredytodawcy prawa do pobierania odsetek i innych opłat, ograniczając jego roszczenia jedynie do zwrotu udostępnionego kapitału.

Pytania prejudycjalne

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia zwrócił się do TSUE z pytaniami dotyczącymi m.in.:

  1. Naliczania odsetek od skredytowanej prowizji: Czy praktyka polegająca na potrącaniu prowizji z kwoty kredytu i jednoczesnym naliczaniu odsetek od pełnej kwoty nominalnej jest zgodna z przepisami dyrektywy?
  2. Obowiązku informacyjnego: Czy kredytodawca ma obowiązek wyraźnego poinformowania konsumenta o podstawie naliczania odsetek, zwłaszcza gdy różni się ona od faktycznie udostępnionej kwoty?
  3. Prawo do zwrotu części prowizji: W jaki sposób kredytodawcy powinni informować konsumentów o prawie do proporcjonalnego zwrotu prowizji w przypadku przedterminowej spłaty kredytu?
  4. Prawo do odstąpienia od umowy: Czy konsument powinien być informowany o prawie do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni kalendarzowych bez podania przyczyny?
  5. Termin na zgłoszenie sankcji kredytu darmowego: Od którego momentu powinien być liczony termin jednego roku na zgłoszenie sankcji kredytu darmowego – od daty wypłaty kredytu czy od daty jego całkowitej spłaty?
  6. Zakres naruszeń skutkujących sankcją: Czy każde naruszenie obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o kredycie konsumenckim skutkuje automatycznym zastosowaniem sankcji kredytu darmowego, czy też powinno mieć to miejsce tylko w sytuacjach, gdy naruszenie wpływa negatywnie na sytuację konsumenta?

Znaczenie wyroku

Oczekiwany wyrok TSUE w sprawie C-472/23 będzie miał kluczowe znaczenie dla praktyki kredytodawców w całej Unii Europejskiej, w tym w Polsce. Trybunał może doprecyzować interpretację przepisów dyrektywy dotyczących obowiązków informacyjnych kredytodawców oraz konsekwencji ich naruszenia. W szczególności, wyrok może wpłynąć na:

  • Praktyki naliczania odsetek: Ustalenie, czy naliczanie odsetek od kwot prowizji potrącanych z kredytu jest dopuszczalne.
  • Obowiązki informacyjne: Określenie zakresu i formy informacji, jakie kredytodawcy muszą przekazywać konsumentom, aby zapewnić przejrzystość umów kredytowych.
  • Stosowanie sankcji kredytu darmowego: Wyjaśnienie, w jakich okolicznościach sankcja ta powinna być stosowana oraz jakie naruszenia są wystarczające do jej uruchomienia.

Wyrok ten stanowić będzie istotne narzędzie w walce z kredytodawcami. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-472/23 może mieć bowiem przełomowe znaczenie dla kredytobiorców, którzy rozważają wystąpienie do sądu z roszczeniami dotyczącymi sankcji kredytu darmowego. Jego skutki można rozważyć w kilku kluczowych aspektach:

1. Wzmocnienie pozycji kredytobiorców w sporach z bankami

Jeśli TSUE potwierdzi, że nawet drobne naruszenia obowiązków informacyjnych kredytodawcy mogą skutkować zastosowaniem sankcji kredytu darmowego, kredytobiorcy zyskają silniejsze argumenty prawne. Oznacza to, że sądy krajowe mogą częściej orzekać na korzyść konsumentów, nawet w sytuacjach, gdy naruszenia banków nie wydają się znaczące.

2. Określenie ram czasowych dochodzenia roszczeń

Wyjaśnienie, od którego momentu należy liczyć termin na zgłoszenie sankcji kredytu darmowego, zapewni kredytobiorcom większą pewność prawną. Jeśli TSUE wskaże korzystny dla konsumentów moment rozpoczęcia biegu terminu – np. od daty całkowitej spłaty kredytu – wielu kredytobiorców będzie miało więcej czasu na podjęcie działań prawnych.

3. Ułatwienie formułowania roszczeń

Wyrok może również doprecyzować, jakie elementy naruszenia obowiązków informacyjnych stanowią podstawę do zastosowania sankcji kredytu darmowego. Dzięki temu kredytobiorcy będą mogli precyzyjniej wskazywać, w jaki sposób bank naruszył ich prawa, co ułatwi przygotowanie pozwów i zwiększy ich szanse na powodzenie.

4. Zwiększenie świadomości prawnej

Orzeczenie TSUE zwróci uwagę na problematyczne praktyki kredytodawców, co może przyczynić się do wzrostu świadomości prawnej konsumentów. Kredytobiorcy mogą zyskać większą motywację do dochodzenia swoich praw, zwłaszcza jeśli wyrok jasno określi, że nawet pozornie niewielkie naruszenia są podstawą do dochodzenia roszczeń.

Sądy powszechne wydawały już prawomocne wyroki ustalające istnienie sankcji kredytu darmowego. Dla kredytobiorców wyrok TSUE w sprawie C-472/23 oznacza zatem potencjalne wzmocnienie ochrony prawnej i zwiększenie możliwości skutecznego dochodzenia roszczeń związanych z naruszeniami przepisów przez kredytodawców.

autor:

r.pr. Adam Kaczmarzyk

Możliwość komentowania Wyrok TSUE w sprawie sankcji kredytu darmowego: nowa nadzieja dla kredytobiorców i wyzwanie dla banków została wyłączona
Skontaktuj się z nami!Umów się z radcą prawnym na rozmowę!