W dniu 3 października 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał w sprawie C‑260/18 wyrok, na który oczekiwały tysiące osób, które przed laty zaciągnęły kredyt hipoteczny we franku szwajcarskim. Dzisiejszy wyrok TSUE, potwierdzający wcześniejsze stanowisko rzecznika TSUE wydane w maju 2019 r., należy ocenić jako korzystny dla frankowiczów.
TSUE orzekł, że możliwe jest stwierdzenie nieważności całej umowy kredytowej, jeśli zawarto w niej klauzule abuzywne (niedozwolone i nieuczciwe postanowienia umowne). Głównym asumptem dla podjęcia przez sąd krajowy decyzji o uznaniu umowy za nieważną ma być interes konsumenta. TSUE stwierdził, że w sytuacji gdy „po usunięciu nieuczciwych warunków charakter i główny przedmiot tych umów może ulec zmianie, prawo Unii nie stoi na przeszkodzie unieważnieniu tych umów.”. Przy tym TSUE wskazał, że sąd krajowy nie ma możliwości zastąpienia sprzecznych z prawem postanowień umowy kredytowej na podstawie przepisów krajowych o charakterze ogólnym, które nie stanowią przepisów dyspozytywnych lub przepisów mających zastosowanie, jeżeli strony umowy wyrażą na to zgodę – na czym szczególnie zależało kredytobiorcom. TSUE wyraźnie stwierdził, że przepisy prawa polskiego nie pozwalają na uzupełnienie luk w umowie po wyeliminowaniu klauzul niedozwolonych. Umowa będzie jednak wiążąca tylko w sytuacji, gdy będzie to prawnie możliwe. Oznacza to w praktyce , że sąd krajowy po wyeliminowaniu niedozwolonej klauzuli indeksacyjnej, m.in. nie będzie mógł ustalić, że kredyt miałby być oprocentowany wedle średniego kursu franka szwajcarskiego określanego przez NPB bądź wedle kursu rynkowego. Opisany wyrok TSUE powinien stanowić istotną wskazówkę dla sądów polskich orzekających w podobnych sprawach.
Pełny tekst wyroku został publikowany na stronie internetowej CURIA : http://curia.europa.eu/juris/documents.jsf?num=C-260/18