Jak wynika z danych przedstawionych przez Główny Urząd Statystyczny w 2017 r., liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy wyniosła ogółem 88 330 osób i była większa o 0,5% niż w poprzednim roku. Wypadki przy pracy ze skutkiem lekkim przydarzyły się 87 400 osobom, wypadkom ciężkim uległo 661 osób, wypadkom śmiertelnym 269 osób. Powyższe dane opracowane przez Główny Urząd Statystyczny wydają się być niepokojące, bowiem wynika z nich, że wypadki przy pracy nie są rzadkością.
Co kryje się pod pojęciem „wypadek w pracy”?
Zgodnie z art. 3 ust. 1 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło
w związku z pracą. Pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy należy się jednorazowe świadczenie z ZUS. Jeżeli można przypisać winę pracodawcy, to poszkodowany może dochodzić przed właściwym sądem pracy zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, jak również żądać wypłaty renty wyrównawczej czy odszkodowania za utracone dochody.
W orzecznictwie przyjmuje się, że niedopełnienie przez pracodawcę właściwych przepisów z zakresu BHP może stanowić podstawę do uznania winy pracodawcy. Najczęściej spotykanym przewinieniem w zakresie obowiązków pracodawcy jest brak obowiązujących badań lekarskich, brak wyposażenia pracownika w odpowiednie ubrania ochronne, nie przeprowadzenie stosownych szkoleń, jak również zlecenie czynności wykraczających poza obowiązki pracownicze przypisane do zajmowanego stanowiska.
W ustawodawstwie wymienia się trzy rodzaje wypadków przy pracy, w zależności od stopnia ciężkości doznanych urazów może to być śmiertelny wypadek przy pracy i jest to wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku. Za ciężki wypadek przy pracy uznaje się wypadek, na skutek którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej, inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie, trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. Jeżeli wypadkowi w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby, to mówimy o wypadku zbiorowym.
W niniejszym artykule pokrótce omówimy kwestie jak należy zareagować w chwili wypadku i jakie podjąć działania w celu zniwelowania stanu niepożądanego. Na początku bezsprzecznie osoba, która uległa wypadkowi przy pracy, jeżeli pozwala jej na to stan zdrowia, zawiadamia niezwłocznie o wypadku pracodawcę lub inny podmiot, na rzecz którego wykonywała czynności, przy których doznała urazu. Obowiązek zgłoszenia wypadku przy pracy ma każdy pracownik, który zauważył takie zdarzenie w zakładzie pracy. W tym przypadku zgłoszenie powinno wpłynąć do przełożonego osoby poszkodowanej i powinno być dokonane w formie pisemnej.
Pracodawca ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek
z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy. Bezpośrednio po otrzymaniu informacji o zaistniałym wypadku pracodawca powołuje zespół powypadkowy, który bada okoliczności i przyczyny wypadku oraz ustala, czy wypadek pozostaje w związku z pracą. Zespół powypadkowy, w terminie nie późniejszym niż 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, sporządza protokół ustalenia okoliczności
i przyczyn wypadku przy pracy (protokół powypadkowy) — w przypadku pracownika, lub kartę wypadku — w przypadku osoby świadczącej pracę na innej podstawie niż stosunek pracy. Protokół przygotowuje się w niezbędnej liczbie egzemplarzy i dołącza się do niego zapis wyjaśnień poszkodowanego i informacji uzyskanych od świadków, a także zebrane w trakcie postępowania wyjaśniającego dowody: materiały, opinie lekarskie, opinie specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku. Na podstawie wszystkich protokołów powypadkowych pracodawca prowadzi rejestr wypadków przy pracy.
